...

Neden güler ki karpuz ansızın
bağrına saplanınca bir bıçak?
...

Sorular Kitabı, Pablo Neruda

Amma da sabah, bak!
Güneş kızıl ve yuvarlak.
Banyoya gidiyor Nina’m.
Oturmuş peynir ekmek yiyiyorum.
Hayat insanın en kötü şeyi değildir
ve birazdan hazırdır kahve.

Çiçekleniyor çiçekler.
Köşede bir örümcek gidiyor.
Eğer varsa yeterince,
Uçuyor kuşlar sürü halinde.
Mutluluk insanın en kötü şeyi değildir
ve birazdan hazırdır kahve.

Çimen yeşil ve ıslak.
Arıların keyfine yok diyecek.
Ciğerler susamış havaya.
Ah, ne güzel mis hava!
Sevinç insanın en kötü şeyi değildir
ve birazdan hazırdır kahve.

Duşun altında şarkı.
Mutlu olduğunu anlamalı.
Gökyüzü de öyle bir mavi ki.
Bense anlıyorum çok iyi.
Mutluluk insanın en kötü şeyi değildir
ve birazdan hazırdır kahve.

Nina geliyor işte
çıplak, öpüyor sevgiyle,
gidiyor odaya ıslak tenle
saçlarını düzeltmeye.
Hayat insanın en kötü şeyi değildir
ve birazdan hazırdır kahve.

[1972, ”Svante’nin Şarkıları”’ndan]

Benny Andersen (d.1929, Danimarka)
Çeviren: İsmail Haydar Aksoy

Salatalık

Avluda diz boyu kar
lapa lapa da yağıyor
hızını alamadı sabahtan beri bir türlü

Mutfaktayız
masada, muşambanın üstünde bahar
masada, muşambanın üstünde körpecik bir salatalık
çiçeği burnunda, pütürlü.

Çepçevre oturmuş bakıyoruz ona
çarpıveriyor yüzümüze yumuşacık
bir tazeliktir kokuyor bir tazelik

Çepçevre oturmuş bakıyoruz ona
şaşkın, düşünceli, iyimser
rüyada gibi bir halimiz var.

Masada, muşambanın üstünde umut
masada, muşambanın üstünde güzel günler
yeşil bir güneş ve yüklü bir bulut
yaklaşan sabırsız zümrüt bir kalabalık
açılıp saçılacak sevdalar

Masada, muşambanın üstünde körpecik bir salatalık
çiçeği burnunda, pütürlü.
avluda diz boyu kar
lapa lapa da yağıyor
hızını alamadı sabahtan beri bir türlü

Nazım Hikmet Ran

DOMATES KASİDESİ

Sokak
domateslerle dolu
gün ortası
yaz,
ışık
yarıya bölünmüş
bir
domates
gibi,
suyu
akıyor
baştan sona caddelerin.
Aralıkta
dinlenmek bilmeden
domates
akın eder
mutfağa,
girer öğle yemeği zamanında,
alır
rahatını
tezgâhların üzerinde,
bardakların arasında,
tereyağı tabaklarında
mavi tuz mahzenlerinde.
Döker
kendi ışığını,
şefkatli görkemini.
Ne yazık ki,
öldürmemiz gerekir onu:
bıçak
batar
yaşayan etinin içine,
kırmızı
iç organlar
serin bir
güneş,
çok derin,
bitmez tükenmez,
yerleşir salatalarına
Şili’nin,
mutlulukla, evlenir
şeffaf soğanla,
ve kutlamak için birleşmeyi
biz
dökeriz
yağ,
başlıca
çocuğu zeytinin,
üstüne yarısına bölünmüş yarımkürelerin,
biber
ekler
parfümünü,
tuz, mıknatıslığını;
düğünüdür
günün,
maydanoz
asar
bayrağını,
patatesler
gayretle kaynarlarken,
rahiası
fırında kızaranın
vurur
kapıya,
geldi zaman!
gelin!
ve, gelin
üstüne masanın, orta noktasında
yazın,
domates,
yıldızı yeryüzünün, yinelenen
ve verimli
yıldız,
sergiler
kıvrımlarını,
kanallarını,
dikkate değer genişliğini
ve çokluğunu,
çekirdeksiz,
kabuksuz,
ne yapraklar var ne dikenler,
domates sunar
hediyesini
tutuşabilir renkten
ve serin bütünlükten.

PABLO NERUDA

Çeviri: Vehbi Taşar

Şili'nin fırtınalı denizlerinde yaşar o pembe renkli yılanbalığı,

Kar gibi beyaz etiyle o devasa balık.

Ve Şili'nin kıyılarındaki tencerelerin içinde,

Yaratılmıştır o balık çorbası, yoğun ve nefis, besleyici

Yüzülmüş yılanbalığı götürülür mutfağa

Çıkıverir lekeli derisi eldiven misali

Görünüverir işte o zaman bu deniz ürünü, o körpe yılanbalığı

Işıldar artık çırılçıplak,

Hazırdır sunulmaya damak zevkimize.

Bak şimdi, alırsın sarmısakları, önce okşarsın o güzelim fildişini, koklarsın

Derken dövülmüş sarmısağı alıp koyarsın soğanla ve domatesle birlikte

Ta ki soğanlar alsın altın rengini.
O arada buğuda pişer o şahane deniz tekeleri,

Bir kez geldi mi kıvamına, tüm o lezzet birikti mi o sosun içinde

Özsuyundan oluşan okyanusun ve

Berrak suyundan soğanların ışığından çıkan

İşte o zaman girsin içine yılanbalığı

Dalsın o görkemin içine, tencerenin içindeki yağa gömülsün

Kasılarak çeksin içine.

Artık gereken tek şey katmaktır yemeğin içine dökerek kremayı

Kopkoyu bir gül gibi,

Sonra ateşin üzerine yavaş yavaş teslim edilir o hazine

Ta ki çorbanın içinde ısınsın tüm özleri, ve sofraya ulaşsın

Yeni evlenmiş olarak tüm tatları

Denizin ve toprağın

Öyle ki bu yemeğin içinde bulursun sen cenneti.

"Ode to conger chowder"/"Oda al caldillo de congrio", Pablo Neruda

Masa da masaymış haa

Adam yaşama sevinci içinde

Masaya anahtarlarını koydu

Bakır kaseye çiçekleri koydu

Sütünü yumurtasını koydu

Pencereden gelen ışığı koydu

Bisiklet sesini çıkrık sesini

Ekmeğin havanın yumuşaklığını koydu

Adam masaya

Aklında olup bitenleri koydu

Ne yapmak istiyordu hayatta

İşte onu koydu

Kimi seviyordu kimi sevmiyordu

Adam masaya onları da koydu

Üç kere üç dokuz ederdi

Adam koydu masaya dokuzu

Pencere yanındaydı gökyüzü yanında

Uzandı masaya sonsuzu koydu

Bir bira içmek istiyordu kaç gündür

Masaya biranın dökülüşünü koydu

Uykusunu koydu uyanıklığını koydu

Tokluğunu açlığını koydu.

Masa da masaymış ha

Bana mısın demedi bu kadar yüke

Bir iki sallandı durdu

Adam ha babam koyuyordu.

Edip Cansever

SICAK MUTFAK

*The well-stocked kitchen,Joachim Beuckelaer,1566

Kan, ter, yağ - - Birkaç çeşit:
Fırın, kuyu, kızartma

Buğu, bastı, kapama

Çengel, kağıt, kiremit.

Bir kadın ihtiyar

Ocak başında
Pişecek şimdi

Üfler odunları

Çömlek, kaynar su

İçinde çakıllar

Ağlaşır torunları.

İstakoz, sülün Barbunya, tekir

Yürek, beyin - - onlar gibi

Korku da yenir

Çoktur yiyenleri.

Yalnız az pişirin

Sindirimi zordur

Kaldırmaz her mide

Ve ne kadar her biri

Ve neler katmalı

Yok kesin ölçü
El kararı.

Hemen yiyin

Çok da sıcak yemeyin

Soğusun daha iyi

Hem azık, hem katık

Bıktırır fazlası.

Yensin, bitsin

Kalmasın yarına

Dokunur çocuklara

Onlar hiç yemesin

Bu nokta çok önemli

Başka sofra onlara

Başka şeyler yapmalı.

Behçet NECATİGİL

ÇİLİNGİR SOFRASI

Otur ki sandalye hatırlasın
Sandalye olduğunu.
Masa da unutur masalığını,
Elini komasan üstüne
Bakışlarını ayırmaya gelmez,
Sürahi boşalır sonra suyundan.
Kadehim kadehim dediğin şey,
Dudağını değdirmedikçe kadeh değildir.
Mezeler de bilmez renklerini, lezzetlerini,
Çatalını dokundurmazsan.
Fakat farkında mısın? ...

Cahit Sıtkı Tarancı

LAPACI

Ne karanlık kar bu !

Ne biçim pirinç bu siyah !

Ayaklarım donuyor

İçim öyle eziliyor ki

Bir tabak lâpa olsa şimdi

Anamın hanımelleriyle pişirdiği

Akpak ve onun elleriyle sıcak

Bir tabak lâpa olsa

Anamın pişirdiği
Bir tabak lâpa

Lâpa ...

Olmayacak da olsa

Ne güzel dua

CAN YÜCEL